Przyczynami takiej sytuacji są między innymi:

• • intensywne rolnictwo wykorzystujące coraz większe ilości chemicznych środków ochrony roślin,
  • scalanie gruntów (likwidacja miedz i zadrzewień śródpolnych),
  • likwidacja nieużytków,
  • zanieczyszczenie środowiska itd.

Pomimo znacznych zdolności przystosowawczych, wielu współczesnych zagrożeń, owady te bez pomocy człowieka, nie są w stanie pokonać. Dlatego ogromne znaczenie mają wszelkie działania ludzi zmierzające do ochrony pszczół oraz ich siedlisk. Bardzo dobrym rozwiązaniem jest wprowadzanie rolnictwa zrównoważonego, które łączy cele produkcyjne z wymaganiami środowiskowymi (tzw. ekorozwój) w ujęciu mikro i makro, gdzie wykorzystanie chemicznych środków ochrony roślin jest ograniczone do minimum. Jednak w tym przypadku konieczna jest pomoc Państwa równoważąca rolnikom mniejsze plony (i dochody). Bardzo prostym sposobem na zapewnienie miejsc do gniazdowania pszczołom samotniczym jest tworzenie dla nich domków (hoteli). W zależności od wymagań danych gatunków pszczół będą one wykonane z różnych materiałów. Wystarczy ze źdźbeł trzciny pospolitej naciąć 20-cm długości rurek w taki sposób, aby jedna ich strona była zamknięta, a druga otwarta. Z plastikowej butelki robi się pierścień o szerokości 20 cm, poprzez obcięcie denka i górnej części. Następnie źdźbła należy umieścić w tym pierścieniu tak, aby były mocno upchane i nie wypadały. Tak zbudowane pakiety gniazdowe należy umieścić w zacisznym, osłoniętym od wiatru i deszczu miejscu (np. pod okapem dachu altanki) wczesną wiosną (pod koniec marca). Dzięki temu można obserwować, jak owady zasiedlają kolejne źdźbła tworząc w nich komory lęgowe. Innym bardzo prostym sposobem zapewnienia miejsca do gniazdowania dla tych owadów jest nawiercanie (wiertło o średnicy 7-8 mm) otworów w klockach drewnianych. Dla innych gatunków pszczół samotniczych można tworzyć miejsca gniazdowania poprzez zrobienie bloków glinianych (wymiary 50x50x10 cm), w których po wyschnięciu gliny nawierca się wiertłem widiowym (o średnicy ok. 8 mm) otworów o głębokości 2-3 cm. Tak przygotowane bloki ustawia się w podobnych miejscach, jak w/w pakiety. Owady zapylające zasiedlają wszelkie zakamarki i różnorodne źdźbła traw, a więc pozostawianie niewykoszonych zarośli i nieużytków, czy porośniętych miedz również przyczynia się do powiększania populacji zapylaczy.

Bardzo ważną rolę w ochronie owadów zapylających odgrywa szeroko pojęta edukacja w szkołach, uczelniach oraz ośrodkach doradztwa rolniczego i mediach. Konieczne jest zakodowanie w świadomości ludzi tego, jak ważne są owady zapylające dla środowiska naturalnego oraz szeroko rozumianej gospodarki człowieka. Ogromne znaczenie w poprawie kondycji populacji owadów zapylających odgrywa właściwa gospodarka rolna oparta na racjonalnym wykorzystaniu pestycydów, czyli korzystaniu z nich tylko wtedy, gdy są niezbędne i w odpowiednich porach doby, czyli po zakończonych lotach pszczół, kiedy już nie korzystają z pożytków. Istotna jest również współpraca pomiędzy sadownikami, ogrodnikami i rolnikami a pszczelarzami, gdyż plantator planujący oprysk swoich upraw powinien 3 dni wcześniej poinformować pszczelarza o takim zamiarze. Dzięki temu pszczelarz ma czas na zabezpieczenie pszczół przed zatruciami – pasiekę wędrowną może przewieźć w inne miejsce, a w pasiece stacjonarnej może zabezpieczyć siatką otwory wylotowe uli, aby uniemożliwić pszczołom wylatywanie z uli w dniu oprysku. Osoby stosujące pestycydy muszą także bezwzględnie stosować się do opisu na opakowaniu, co do dawki, jaką należy użyć oraz okresu prewencji dla pszczół.

Ważnym elementem pomocy człowieka pszczołom jest też dbałość o zwiększenie bazy pokarmowej dla tych owadów, co w znaczny sposób przyczyni się do zwiększenia się ich populacji. Łatwiejszy dostęp i większe ilości pokarmu wpłyną na zwiększenie intensywności rozmnażania się pszczołowatych i ich ekspansję na nowe tereny. Bardzo często rośliny pokarmowe tych owadów są jednocześnie ozdobnymi i mogą być sadzone lub wysiewane w celu uatrakcyjnienia skwerków, parków, czy też działek, więc jest to z korzyścią dla obu stron – ludzi i pszczół.